چالشهای احتمالی ناشی از استقرار 42000 ماهواره شرکت استارلینک در مدار زمین
با ارسال 42000 ماهواره توسط شرکت Starlink و همچنین تلاشهای سایر شرکتهای خصوصی برای استقرار ابرمنظومههای ماهوارهای در مدار پایین زمین، عملکرد عادی ماهوارههای ارتباطی با مشکل مواجه گردیده و خطر برخورد میان ماهوارهها و ایجاد پسماند فضایی بیشتر چند برابر می شود.
ایلان ماسک، موسس ثروتمند شرکتهای Starlink و Tesla در سال 2019 هشدار داد که در صورت نزدیک شدن یک شهاب سنگ به زمین با احتمال برخورد بالا، هیچگونه سیستم دفاعی وجود نداشته و بسیار زیانبار خواهد بود. به همین خاطر، ناسا و چندین سازمان فضایی دیگر به دنبال اتخاذ تدابیری برای مواجه با این تهدید در سال اخیر بودهاند. همچنین، یکی از دیگر از مشکلات فعلی در فعالیتهای فضایی، وجود حجم بالای پسماند فضایی در اطراف زمین است که میتواند در آینده، سفر به اعماق فضا از زمین را دشوار سازد.
در حال حاضر میزان پسماند در اطراف زمین به اندازهای است که جلوگیری از برخورد آنها با ایستگاه بینالمللی فضایی، به یک شغل دائم تبدیل شده است. دانلد کلسر، دانشمند ارشد سابق ناسا در حوزه تحقیقات درباره پسماندهای مداری هشدار داد که وجود پسماند علاوه بر دشوار ساختن سفر در فضا، امکان تحقیق درباره فضا را نیز مختل میکند.
رلف دینزلی، موسس و مدیر اجرایی شرکت Northern Space and Security، درباره پسماندهای اطراف زمین بیان میدارد که: «در آینده احتمال دارد که با یک فاجعه پسماندی مواجه گردیده و به دلیل حجم زیاد پسماندها، قادر به پرتاب ماهواره نبوده و خود را روی زمین زندانی خواهیم کرد.»
با این اوصاف، پس از پرتاب موفقیتآمیز 42000 ماهواره توسط آقای ماسک، تعداد ماهوارههای اطراف زمین به 15 برابر افزایش خواهد یافت. هدف و امید وی از پرتاب این تعداد ماهواره به فضا، ارائه اینترنت پر سرعت به تمام نقاط دنیا است، چیزی که بیش از نیمی از جمعیت جهان از آن محروم گردیدهاند. البته این ایده خیرخواهانه، برای وی سالانه بین 30 تا 50 میلیارد دلار سود نیز در پی خواهد داشت. علاوه بر این، منظومه ماهوارهای Starlink در ارتفاع پایینتری نسبت به سایر ماهوارهها یعنی بین 200 تا 400 مایل از سطح زمین و در مدار پایین زمین قرار میگیرند.
وجود این حجم از ماهوارههای کوچک در مدار پایین زمین مشکلات عدیدهای را در پی خواهد داشت. یکی از بارزترین مصادیق آن، اختلال در فرایند شناسایی و جلوگیری از برخورد اشیاء نزدیک به زمین است. همچنین این ماهوارهها تحقیق و کاوش درباره سیارهها و حتی سیاهچالهها را دشوار میسازد.
دیو ماشر، سخنگوی ارشد فضایی Tech Insider در این رابطه بیان میدارد: «نگرانیهایی درباره پسماند فضایی وجود دارد، زیرا وقتی شما این میزان از ماهواره را در نزدیکترین و متراکمترین مدار زمین قرار میدهید، امکان برخورد آنها با یکدیگر یا با سایر ماهوارهها افزایش مییابد.»
با هر برخورد میان دو ماهواره، حجم زیادی از پسماند بوجود میآید که ممکن است تا قرنها در اطراف زمین باقی بماند. وی در ادامه بیان داشت که: «و چنین پسماندی میتواند باعث از کار افتادن یا برخورد میان ماهوارهها گردیده و مجددا تولید پسماند اضافی نموده و در نتیجه، ما با سندروم کسلر مواجه خواهیم شد. در این صورت، دسترسی به فضا بسیار ناامن میگردد.»
علاوه بر SpaceX، شرکتهایی نظیر Amazon، OneWeb، Telesat، Leosat، Hongyan و دیگر شرکتها نیز به دنبال ارسال ماهوارههای خود به دور زمین میباشند. بدون وجود نظارت و قاعدهمندسازی مناسب، ممکن است تا 10 سال دیگر، بیش از 100000 ماهواره سیاره ما را احاطه کند.
از نظر Scientific American این وضعیت خود آبستن فاجعه دیگری است و آن، دشواری برقراری ارتباط با ماهوارههای دور زمین است. لذا وجود این حجم از ماهواره، علاوه بر مختل کردن تحقیقات علمی،افزایش خطر برخورد میان ماهوارهها و ایجاد پسماند فضایی، با ایجاد اختلال در سیگنالها از عملیات عادی ماهوارهها نیز جلوگیری میکند.